İkinci Dünya Savaşı Tüfekleri
M1 Garand
İkinci Dünya Savaşı ve Kore Savaşı yıllarında ABD ordusunun standart piyade tüfeği olan M1 Garand, .30 kalibre mermi kullanan ve dünyanın ilk yaygın kullanıma giren yarı otomatik piyade tüfeğidir. Vietnam savaşında da bazı birlikler tarafından kullanılmıştır. Dönemi için devrimsel bir silah olan M1 Garand, Kanada asıllı Amerikalı silah tasarımcısı John Garand tarafından, Birleşik Devletler ordusu bünyesinde faaliyet gösteren Springfield Armory şirketi için geliştirilmiş ve daha önceki piyade tüfeği olan Springfield 1903 tüfeğinin yerini almıştır. 1936-1959 yıllarında ABD ordusunun standart piyade tüfeği olarak hizmet veren M1 Garand, günümüzde de ABD ordusunda ve diğer ordularda törenler ve eğitimler için halen kullanılmaktadır.
M1 Garand
M1, Amerikan ordusunun standart piyade tüfeği olmak için Thompson, Berthier, Hatcher-Bang gibi firmalarının modellerine karşı ordu testlerine tabi tutulmuş ve uzun yıllar geliştirme sürecinin ardından nihai formuna kavuşmuştur. 1940’da Avrupa’da patlak veren savaşın ardından, ABD hükümeti Winchester gibi firmalara da M1 Garand üretme lisansı vermiş ve 1941 sonunda tüm kara kuvvetlerini bu devrimsel silah ile donatabilmiştir. M1 Garand, savaşa katılan diğer ülkelerin de silah tasarımlarını da etkilemiştir. Almanlar Garand benzeri Gewehr 43 modelini üretmiş, Ruslar ise SVT 40 ile yarı otomatik piyade tüfeği yarışına katılmışlardır.
M1 Garand ile gelen devrim, Garand’ın her atıştan sonra piyadeyi namluya tekrar mermi sürmesine gerek bırakmadan bir sonraki mermiyi kendisi haznesine almasıdır. Kar98k, Mosin-Nagant, yada İngiliz Lee-Enfield tüfeklerinde piyade her atıştan sonra kurma kolunu çekerek boş kovanı mermiden atmak ve mekanizmayı bir sonraki atış için kurmak zorundaydı. Bu tabii ki vakit kaybı ve atış gücünün azalması anlamına geliyordu. M1 Garand bu zorunluluğu ortadan kaldırmaktaydı. 8 mermi alabilen “clip” sistemi kullanan M1, İkinci Dünya Savaşında Amerikan savaş seferberliğinin ve teknolojisinin bir sembolü olmuş, kullanıcısı olan birlikler ve kumandanlar tarafından övgüye mazhar olmuştur. Savaş sonrasında Marshall yardımları kapsamında pek çok M1 Garand ABD ve NATO müttefiklerine dağıtılmıştır. Türkiye de bu kapsamda 300000 den fazla M1 Garand edinmiştir. Bu silahlar günümüzde eğitim ve tören birliklerinde, özel günlerde ve atışlarda halen görülebilir. Askerliğini belirli birliklerde yapmış olanlar, Türk ordusu envanterindeki bir M1 Garand ile mutlaka bir kaç el ateş etmiştir. Türk ordusu Kore Savaşı ve Kıbrıs çıkartmasında M1 Garand’ın atış gücünden yararlanmıştır.
İkinci Dünya Savaşı yıllarında maliyeti birim başına 85$ olan M1 Garand, enflasyon düzeltmesi ile beraber 2018 yılında yaklaşık 1300 dolara mal olacaktı. Ağırlığı yaklaşık 5.3 kg olan M1 Garand’ın etkili atış menzili 450 metredir. M1 Garand’ın 20 mermi alan ve BAR şarjörü kullanan, yada üstten clip sistemi yerine alttan 10 mermilik şarjör ile beslenen varyantları da savaş süresince geliştirilse de, yaygın olarak kullanılmamıştır. ABD ordusunun bir sonraki standart piyade tüfeği olacak olan M14 de aslında bir M1 Garand varyantı olarak gösterilebilir.
M1 den sonra gelen standart ABD piyade tüfeği M14
Ek bir bilgi olarak sunalım : Savaştan sonra John Garand’a katkıları için 100.000 dolarlık bir ödül sunulması ABD kongresinde oylanmış, fakat reddedilmiştir. Silahın tüm hakları çalışanı olduğu Springfield Armory’de olduğundan, Garand yaklaşık 5.5 milyon adet üretilen bu silahtan çalışanı olduğu şirketten aldığı maaş dışında bir servet edinememiştir.
Kar98k
Son dönemlerde PUBG oyunuyla beraber genç ve oyuncu neslin radarına giren Kar98k, namı diğer Karabiner 98 kurz, İkinci Dünya Savaşı yıllarında Nazi Almanya’sının standart piyade tüfeği olmuştur. Toplamda yaklaşık 14 milyon adet üretilen Kar98k, tüm zamanların en çok üretilen tüfeklerinden biridir. 5 mermi alabilen piyade tüfeği Kar98k, kurma kollu bir modeldi ve her atıştan sonra boş kovanın piyade tarafından boşaltılarak kurma kolu vasıtasıyla bir sonraki merminin hazneye sürülmesini gerektiyordu. İngilizlerin 10 mermi alabilen kurma kollu Lee-Enfield tüfeğine kıyasla, taşıyabildiği 5 mermi Kar98k modelinin en büyük dezavantajlarından biridir. Zira özellikle yoğun çatışma ortamında, tüfeği yeniden doldurmak, birimin atış gücünü ciddi ölçüde yavaşlatmaktadır.
Kar98k
Ülkemizde Mavzer olarak bilinen ve Birinci Dünya Savaşında Osmanlı ordusu tüfeklerinden tanıdığımız Mauser firmasının geliştirdiği Kar98k, Mauser’in 1800’lerden itibaren uzun yıllar boyunca geliştirdiği piyade tüfeği serisinin son aşamalarından birisidir. Savaş süresince, üretimin arttırılması amacıyla Nazi Almanya’sı tarafından farklı firmaların da Kar98k üretimine izin verilmiştir. Farklı firma ve fabrikalar tarafından üretilen Kar98k modelleri seri numarasından anlaşılabilir.
7.92x5mm Mauser kartuşları kullanan silah, güvenirliği ve yüksek isabeti ile İkinci Dünya Savaşının önde gelen tüfeklerinden biri olmayı başarmıştır. Klasik nişangah ile etkili menzili 500 mt olan Kar98k, 8x teleskop dürbünü ile 1000 metreye kadar etkili olabildiğini ispatlamış ve Alman keskin nişancılarının da savaş boyunca tercihi olmuştur. Süngü ve bomba atar gibi aksesuarla da izin veren bir tasarıma sahiptir. Savaşın son yıllarına doğru, Almanya’nın içinde bulunduğu kaynak yetersizliğinin de etkisiyle, daha ucuz, bazı parçalarının kalitesi düşürülmüş ya da bu parçalardan tamamen yoksun Kar98k varyantları (Kriegsmodell), ya da keskin nişancı ve paraşütçüler özel için özel varyantlar da üretilmiştir. Genel çalışma prensibi aynı olmakla birlikte bu modellerde temizleme çubuğu, kurma kolu, silah uzunluğu, dipçik gibi parçalarda değişiklikler vardır.
Almanlar İkinci Dünya Savaşının önde gelen silah geliştiricilerinden biridir. Bununla birlikte, özellikle 1943 sonrasında değişen savaşın seyri ve yaşanan kaynak sıkıntısı nedeniyle, kafalarında tasarladıkları silahları yeterli miktarda üretmekte ya da hayata geçirmekte sıkıntı yaşamışlardır. Kar98k da esasında 1.Dünya Savaşından kalma bir savaş doktrinini temsil etmektedir. Piyadenin her atıştan sonra kurma kolunu tekrar çekmesi ve yeniden ateş edebilmesini sağlayan bu tüfeklerin kökleri 1800’lere dayanmaktadır. Alman savaş doktrini, atış gücünü ve miktarını daha ziyade Machinegewehr adı verilen makineli tüfeklere dayandırmış, bu nedenle Kar98k standart piyade tüfeği olarak savaş süresince hizmet vermiştir. Piyadeler daha ziyade makineli tüfek mangalarına mermi taşımak için hizmet vermişlerdir. Almanlar savaşın sonraki safhalarında M1 Garand’a rakip olabilecek Gewehr 43/Kar43 yada STG 44 gibi devrimsel tüfekler ortaya koysalar da, hem üretimde yaşanan zorluklar, hem savaşın değişen seyri hem de geçmişten döneme taşıdıkları doktrin nedeniyle Kar98k standart piyade tüfeği olarak hizmet vermeye devam etmiştir.
Savaş sırasında SSCB tarafından ele geçirilen milyonlarca Kar98k, Sovyetler tarafından Doğu Bloku ülkelerine ve Sovyet yanlısı ülkelere dağıtılmıştır. Portekiz, Norveç, Fransa gibi ülkeler ellerindeki Kar98k tüfeklerini savaş sonrasında da kullanmış, tüfek 1970’lerde bile halen bazı ülkelerde hizmet vermeye devam etmiştir. ABD birlikleri Vietnam savaşında Vietcong gerillalarının elinde muhtemelen Sovyetler tarafından verilmiş Kar98k varyantları ele geçirmişlerdir. Almanya’nın 14 milyondan fazla ürettiği bu tüfek, savaş sonrasında da bazı ülkeler tarafından üretilmeye ve kullanılmaya devam ettiğinden, günümüzde de dünyada çıkan her türlü silahlı çatışmada depolardan çıkarılmaya ve kullanılmaya devam etmektedir. İspanya, Yugoslavya ve İsrail gibi devletler kendi Kar98k varyantları üretmişlerdir. Son olarak günümüz Alman ordusu Bundeswehr, halen özel gün ve törenler için Kar98k kullanmaya devam etmektedir.
Kar98k Yugoslavya Adaptasyonu M48
