SPSS Alternatifleri

IBM tarafından satın alınan ünlü sosyal bilimciler için istatistik yazılımı SPSS, alanında lider ve bu işler için akla gelen ilk ürünlerden bir tanesi. SPSS‘in en önemli avantajlarından bir tanesi, artık bir klasik haline gelmiş arabirimi sayesinde, öğrenmenin kolay oluşu. Öğrenmedeki kolaylık, aslında biraz da SPSS için pek çok ücretli ve ücretsiz yardım dökümantasyonu bulabilmekten ileri geliyor. SPSS ile çalışmak isteyen bir araştırmacı, gerekli analizleri ve raporlamaları nasıl yapacağına ilişkin olarak pek çok kaynaktan veri bulabiliyor. Ücretsiz rehber siteleri, ücretli danışmanlık hizmetleri ve piyasadaki hakim konumu, tüm kusurlarına ve berbat görünen çıktılarına rağmen SPSS ile çalışmayı avantajlı kılıyor. SPSS‘in en önemli dezavantajı ise fiyatı.

Kullanıcı başına yaklaşık 1200 dolardan başlayan lisans bedelleri nedeniyle, SPSS özellikle bireysel araştırmacılar için oldukça pahalı bir seçenek. Bu fiyat meselesi nedeniyle SPSS alternatifleri aramak mantıklı olabiliyor. IBM’in bazı ülkelerde sunduğu ucuz öğrenci fiyatlarının Türkiye’de sunmaması da Türk araştırmacılar için SPSS’in maliyetini arttırıyor. Araştırmacılar için SPSS’e uygun fiyatlı ulaşmanın bir kaç yolu var.

  1. Akademik kurumların toplu lisanslarından faydalanmak. Pek çok üniversite, SPSS lisansını kendi kampüsünde ve internet altyapısında çalışacak şekilde satın alıyor. Herhangi bir üniversiteye çalışan ya da öğrenci olarak bağlı biriyseniz bu lisanlardan kampüs içerisinde ya da üniversitenizin internet altyapısına Proxy ile bağlanarak erişebilirsiniz. Konu hakkında daha fazla bilgi için üniversitenizin bilgi işlem biriminden bilgi almalısınız.
  2. Eğer mümkünatı varsa bir öğrenci lisansı edinmek. Öğrenci lisanları çok daha ucuz. Türkiye’de verilmiyor fakat belki gelişmiş ülkelerdeki öğrencilerden satın alınabilir. Bunun teknik açıdan mümkün olup olmadığının araştırılması gerekiyor.
  3. Pek çok kullanıcı ise SPSS kullanmak için illegal olan yolları deniyor. Crack, keygen, serial, lisanslama aracını devre dışı bırakma gibi yöntemler ile SPSS yazılımını kullanan binlerce insan var. Bunun yasal sakıncaları bir yana, SPSS’in lisanslama korumasını geçmek ya da seri numarası üretmek için kodlanan yazılımlar genelde bilgisayarlar için de zararlı başka virüsleri ve trojanları bünyelerinde barındırabiliyor. Bu nedenle, bu yolu kesinlikle önermiyorum. Yasadışı bir iş yapmanın yanısıra, bilgisayarınıza zarar verebilir ve kişisel verilerinizi üçüncü şahısların eline teslim edebilirsiniz.

Pek çok kişinin bilmediği ise, aslında bu tarz veri setleri ile çalışmak için SPSS’in şart olmadığı. SPSS’in yaptığı pek çok işin altından kalkabilen, açık kaynak kodlu ve ücretsiz alternatifler mevcut. İşte bu yazımda, bu alternatiflerden bir kaçı üzerinde durmak istiyorum. Hepsinin kendine göre avantajları ve dezavantajları var elbette. Fakat yasal bir yazılım kullanmanın ve açık kaynak kodlarını desteklemenin getirdiği huzur ile belki bu eksiklikleri görmezden gelebilirsiniz. Bu programların hepside gönüllü geliştiriciler grupları tarafından düzenli olarak iyileştiriliyor ve yeni özellikler ekleniyor. Linux, Mac ve Windows desteği de sunan bu yazılımlar ile, belki de bundan sonra yasadışı yollara başvurmadan istatistiksel problemlerinizi çözebilirsiniz. Lafı daha fazla uzatmadan bu programların neler olduğunu ve nasıl çalıştıklarını anlatmaya başlayalım.

1.PSPP

Adından anlaşılacağı üzere, PSPP tam bir SPSS klonu. Oldukça umut verici bir proje aslında. Uzun yıllardır geliştirilmesi devam eden kaliteli bir yazılım PSPP. SPSS kadar fazla sistem kaynaklarını tüketmiyor, tamamen ücretsiz. PSPP’nin temel özellikleri aşağıdaki gibi (PSSP Web sitesinden çevirilmiştir).

PSPP’den bir görüntü

  • 1 Milyar’dan fazla değişkeni destekleme
  • Terminal üzerinden ya da grafik arabirimi ile çalışabilme
  • Metin, postscript, pdfopendocument ya da html formatında çıktılar verebilme
  • GnumericLibreOfficeOpenOffice.Org gibi yazılımlar ile tam uyum
  • Excel’den, metin dosyalarından ve veritabanlarından kolaylıkla data import edebilme.
  • Birden fazla veri setini aynı anda işleyebilme, düzenleme ve birleştirebilme
  • Farklı karakter setlerini destekleme
  • Çok büyük veri setleri ile çalışırken bile stabil kalma
  • Lisans bedeli yok
  • Son kullanma tarihi ve etik olmayan son kullanıcı sözleşmeleri yok
  • Detaylı bir kılavuz.
  • fully indexed user manual.
  • GPLv3 ile lisanslanmış
  • Taşınabilirlik. Birden fazla işletim sistemi ve bilgisayarda çalışabilrme.

Yukarıdan da görüldüğü gibi PSPP tamamen ücretsiz bir SPSS alternatifi. SPSS’in yaptığı işlerin %90’ının PSPP ile yapabilirsiniz. Menü tasarımlarından, fonksiyonların yerlerine kadar herşeyi ile SPSS’in bir klonu PSPP. Sistem kaynaklarını daha az tüketmesi ve daha hızlı çalışması da cabası. Eğer hala denemediyseniz PSPP’ye mutlaka bir şans vermelisiniz. Benim yaptığım testlerde büyük veri setleri ile pek iyi çalışmadı yalnız. Zaman zaman yanıt vermedi yazılım. Büyük veri setleri için aşağıdaki alternatiflere bakabilirsiniz.

PSPP Resmi Web Sitesi

2- JASP

Kendisini “düşük kalorili bir SPSS alternatifi” olarak tanımlayan JASP, bir diğer ücretsiz SPSS alternatifi. JASP şu an 1.sürümüne ulaşmadı ve aktif olarak geliştirilme aşamasında. Windows, Mac OS ve Linux ortamlarında çalışabiliyor. Pek çok istatistiksel analize ek olarak, JASP isteyenler için temel bir yapısal eşitlik modellemesi seçeneği de sunuyor. JASP’ın arabirimi oldukça kullanışlı ve siz istatistikler ile ilgili ayarlarınızı değiştirdikçe, çıktı dosyası kendisini otomatik olarak güncelliyor. Yani eklenen her değişken için tekrar analiz yapmanıza gerek kalmıyor. Bunun gibi küçük ve hoş detayları var JASP‘ın.

JASP, SPSS ya da PSPP gibi, verilerinizi girebileceğiniz data ekranı sunmuyor. Bunun yerine verilerinizi Excel ya da başka bir ofis (örn. Libre Office yada Open Office) programında tablolara  girmeli ve JASP‘a aktarmalısınız. JASP şu istatistiki işlemlerin altından kalkabiliyor (Kendi web sitesinden). JASP’ın nasıl çalıştığını yukarıdaki videodan görebilir ve arabirim hakkında bir fikir edinebilirsiniz. Pek çok araştırmacı, şu an önemli sponsorlar tarafından desteklenen JASP’a geçiyor zira SPSS’in yıllardır değişmeyen çirkin arabirimine güzel bir alternatif sunuyor.

  • Descriptive Statistics
  • Plots
  • Independent Samples T-Test
  • Paired Samples T-Test
  • One Sample T-Test
  • Levene’s Test
  • ANOVA
  • ANCOVA
  • Repeated Measures ANOVA
  • Contingency Tables
  • Pearson’s Correlation
  • Spearman Correlation
  • Kendall’s Tau-B
  • Linear Regression
  • Bayesian Indepedent Samples T-Test
  • Bayesian Paired Samples T-Test
  • Bayesian One Sample T-Test
  • Bayesian ANOVA
  • Bayesian ANCOVA
  • Bayesian Repeated Measures ANOVA
  • Bayesian Linear Regression
  • Bayesian Contingency Tables
  • Bayesian Correlation Tables

JASP Resmi Web Sitesi

 

3- R

R’in görsel çıktılarına bir örnek

Bir diğer ciddi SPSS alternafi ise “R” – The R Project for Statistical Computing. Yine ücretsiz olan R yazılımı, SPSS’in altından kalktığı pek çok işin altından kalkabiliyor ve uzun yıllardır geliştiriliyor. Bu yazılımda Mac, Linux ve Windows platformlarında çalışabiliyor. R’nin tek dezavantajı öğrenmek için ekstra çaba gerektirmesi. Oldukça komplike ve SPSS alternatifleri arasında belki de en güçlüsü olabilecek bir seçim R. Bununla birlikte, kullanımı bazı bireyler için karmaşık gelebilir. R makaleleriniz ve çalışmalarınız oldukça kaliteli çıktı dosyaları sunabiliyor. Görsel olarak da zengin olan bu çıktılar ile sonuçlarınızı daha somut bir şekilde gösterebilirsiniz. R hakkında daha fazla bilgi edinmek ve indirmek için ana sayfasını ziyaret etmenizi öneririm.

R Resmi Web Sitesi

——————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————-

Şimdilik bu kadar. Bu yazının, araştırmacılara ve bilim insanlarına, açık kaynak kodlu ve/veya ücretsiz yazılım düşüncesine faydalı olması dileğiyle. İleride fırsat buldukça burayı güncelleyeceğim. Başta SOFA olmak üzere başka SPSS alternatifleri de var elbette. Hem ücretsiz yazılımlara destek olmak, hem de korsan yazılım kullanımını engellemek için de bu yazının işe yarayabileceğini umuyorum.  İlk defa bir SPSS alternatifi kullanacaklara önerim PSPP ile başlamaları. JASP büyük bir devrimsel arayüz sunuyor. Fakat verilerinizi Excel’e girmeniz gerekiyor ya da başka bir SPSS veri dosyasınan içe aktarmalısınız. Bu yazılımlara bir şans verin derim. Sizleri yarı yolda bırakmayacaklar.

Sizin de eklemek istediğiniz alternatifler varsa forumu kullanabilir ve diğer ziyaretçilerimizi bilgilendirebilirsiniz.

You may also like...

3 Responses

  1. Sinan dedi ki:

    Bir küçük soru: SPSS’de yer alan “If condition is satisfied” işlemi PSPP’de yer almamakta. İnternette de aradım ama bir çözüme ulaşamadım. Bu eksiği aşmanız gerekti mi? Nasıl bir yol izlediniz?

    • RosenCruz dedi ki:

      Hangi analiz için bu if fonksiyonunu kullanıyorsunuz bilmiyorum ama ben rastlamadım. Belki PSPP forumlarında ya da topluluklarında daha doyurucu bilgi alabilirsiniz. Maalesef yardımcı olamayacağım.

  2. Met dedi ki:

    Cok faydali tesekkurler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.