Kredi kartı dolandırıcılıklarını engellemenin 14 yolu

Son dönemlerde kredi ve banka kartı sahtekarlıkları büyük ölçüde arttı. Artan kredi kartı işlem hacmi ve e-ticaret kullanımı, şüpheli işlemleri ve sahtecilikleri de beraberinde getiriyor. Buna toplumum büyük bölümündeki dikkatsizlik, bilgisizlik ve bilinçsiz bilişim sistemleri kullanımı da eklenince, kart dolandırıcılıkları ve sahtekarlıkları kaçınılmaz oluyor. Şuradaki donanimhaber forumu başlığı, yüzlerce kredi/banka kartı mağdurunu ve yaşadıklarını barındırıyor. Benzer şekilde ekşi sözlük platformunda her gün yenisi açılan ve kredi kartından izni ve bilgisi dışında çekimler gerçekleştirilen mağdurların hikayelerini anlattıkları “rezalet” başlıkları da, durumun vehametini ortaya koyuyor. Tüketici şikayetlerine yer veren sitelerde yapılacak basit bir arama da, sahte ve şüpheli işlemlerin hiç de az olmadığını gösteriyor. Üstelik bunlar sadece sosyal medyaya yansıyan işlemler. Madalyonun diğer yüzünde ise, kartından işlem yapıldığının farkında bile olmayan onbinler yer alıyor.

 

Peki kullanıcılar bu tarz işlemleri engellemek için neler yapabilir ve hangi önlemleri alabilir. Elimizden geldiğince sizler için derledik. Siz de önerilerinizi yorumlar bölümünden bize ulaştırabilir ve mağduriyetlerin önlenmesine yardımcı olabilirsiniz.

  1. Kredi ya da banka kartınızla ödeme yaparken, POS makinesinin başından ayrılmayın. Bir restoranda ya da markette, garsonun kartınızı götürüp çekim yapmasına izin vermeyin. Elbetteki şifrenizi de garson, kasiyer gibi kişilere söylemeyin. Özellikle restoranlarda, hesap gelince bir tabak ya da menü zarfı içinde kartı götürüp POS makinasında işletmenin kendisi çekimi gerçekleştirmesi gibi bir adet var. Özellikle çipsiz manyetik kartların kopyalanması çok basit bir işlem. Bu nedenle kartınızı kesinlikle kimselere emanet etmeyin ve şifreyi kendiniz girerek işlemi tamamlayın.
  2. Kartınız ile işlem yaptığınız ATM makinalarına dikkat edin. Pek çok kart, ATM makinaların yerleştirilen düzenekler ile ele geçiriliyor ve şüpheli işlemlerde kullanılıyor. ATM makinasında sıkışan ve kopyalandığından şüphelendiğiniz kartlarınızı derhal iptal ettirin. Makinanın başından ayrılmadan bankanız ile görüşün ve şüpheli durumu bildirin.
  3. Kredi ve banka kartınızın günlük işlem limitlerini ve izinlerini belirleyin. Pek çok banka, internet şubesi aracılığı ile günlük işlem limitini anlık olarak belirlemenize izin veriyor. Şöyle bir örnek ile açıklayalım : Örneğin bir internet sitesi üzerinden 3200 TL’lik bir iPhone 7 alacaksınız. Ürünü satın almadan önce internet şubesinden günlük işlem limitinizi ya da kart limitinizi 3201 bir TL yapıp, ürünü satın alıp, provizyon gerçekleştikten sonra limiti tekrar 0 TL yapabilirsiniz. Böylelikle, kart bilgileriniz ele geçse dahi, dolandırıcılar internet alışveriş limitini 0 TL’de tuttuğunuz için kartınız ile sanal olarak herhangi bir işlem ve ödeme yapamayacaklardır. Maaş müşterileri ve banka kartı kullanıcıları ise, en kötü senaryoyu göz önünde bulundurup, kartları kopyalandıktan veya bilgileri ele geçirildikten sonra hasarı en aza indirmek için günlük para çekme ve işlem limitini kısıtlayabilirler. Dolandırıcılar, günlük işlem limitlerini bypass etmek için ele geçirdikleri banka kartları ve bilgiler ile saat 23:59 ve 00:01 sonrası olmak üzere iki işlem gerçekleştirip maaş hesaplarını ve vadesiz hesapları boşaltabiliyorlar. Bu nedenle düşük bir günlük para çekme limiti belirlemek hasarı en aza indirecektir. Yüksek miktarda paraya ihtiyaç duyduğunuz zaman yine online bankacılık ve telefon bankacılığı aracılığıyla günlük para çekme limitinizi arttırabilirsiniz.
  4. Bir diğer çözüm, kredi/banka kartınızı tamamen online işlemlere kapatmak ve işiniz olduğunda açmaktır. Alışveriş yapmadan önce, yine internet şubesi ya da telefon bankacılığı aracılığıyla mail order ve internet alışverişinize kartınızı açıp, alışverişten sonra kartınızı online işlemlere kapatabilirsiniz. Bu oldukça efektif bir yoldur. BDDK, daha önce yayınladığı bir genelge ile 17 Ağustos 2017 tarihinden sonra kullanıcıların tek tek onay vermedikleri kartların internet işlemlerine kapatılacağını bildirse de, bu tarihi daha sonra 31 Aralık 2017 olarak güncellemişti. Bu nedenle, kullanıcıların bu işlemi kendileri yapmalarında yarar var. Kartınızı sanal ve online işlemlere açmak çok kısa süren bir işlemdir.
  5. Bir diğer yöntem, sanal kart oluşturmak ve internet alışverişleri için sadece bu sanal kartı kullanmaktır. Kredi kartınıza bağlı olarak oluşturabileceğiniz sanal kartın limitini siz belirlersiniz ve alışveriş tamamlandıktan sonra bu limiti tekrar 0 TL yapabilirsiniz. Böylelikle, esas kart bilgileriniz kimsenin eline geçmeden güvenle alışveriş yapabilirsiniz. Pek çok banka, internet şubesi aracılığıyla tek tık ile sanal kart oluşturmanıza izin veriyor. İnternet alışverişleri için bu kartı kullanmak son derece akıllıca olacaktır. İsterseniz her alışveriş için yeni bir sanal kart dahi oluşturabilirsiniz. Sanal kartın limitini her alışverişten sonra sıfırlamak da işe yarayacaktır.
  6. Internet bankacılığı, ATM ve online alışveriş kullanımında bilinçli olmak da, sizi muhtemel saldırılardan büyük ölçüde koruyacaktır. Pek çok kullanıcı kredi kartı/banka kartı/ internet şubesini şifresini doğum günü, tuttuğu takımın kuruluş yılı, evlilik yıl dönümü gibi basit ve tahmin edebilir sayılardan seçiyor. Tahmin etmesi zor bir şifre kullanmak korunma olasılığınızı arttıracaktır.
  7. Özellikle internet alışverişlerinde güvenilir web sitelerini tercih etmek son derece önemlidir. Sadece kredi kartı bilgisi toplamak için kurulmuş olan sahte e-ticaret sitelerine karşı uyanık olmak, kullanıcıların kendi sorumluluğundadır. Internet ile ilgili temel kural, internet üzerinde gördüğünüz şeylere karşı şüpheli olmak ve olguların gerçekliğini daima sorgulamaktır. Eğer bir internet sitesi, diğer web sitelerinde 3200 TL olan iPhone 7’yi 900TL’ye sattığını iddia ediyorsa, tüketicinin burada basiretli davranması ve bu web sitesinden uzak durması gerekir. Internet üzerinde bir şey, gerçek olmak için fazla iyi ise, muhtemelen gerçek değildir. Bu tarz web siteleri, instagram ve facebook reklamları ile tüketicileri kandırarak kart bilgilerini topluyorlar ya da tüketicilere sahte/replika ürünler gönderiyorlar. 900 TL’ye iPhone 7 satmanın başka hiç bir mantıklı açıklaması olamaz. Burada tüketicinin basiretli davranması ve 900 TL’ye iPhone 7 almanın çekiciliğine kanmaması gerekiyor
  8. Kullanıcıların düştükleri en büyük hatalardan biri ise phishing (oltalama) siteleridir. Bu siteler, orijinal sitelerin birebir kopyası şeklinde oluşturulur ve adres satırına dikkat etmeyen tüketicileri, orijinal site gibi aldatırlar. Önde gelen bankaların ve e-ticaret sitelerinin birebir kopyası yapılarak, kullanıcıların buradaki login formlarına girdikleri verileri çeken web siteleri, dolandırıcılıklarda büyük rol oynamaktadırlar. Geçtiğimiz günlerde, Türkiye’nin önde gelen iki bankasının web sitesinin kopyası bu şekilde yapılmış ve tüketicilerden toplanan bilgiler ile vadesiz hesaplardan büyük paralar çekilmişti. Hem de SMS koruması dahi aşılarak. Tüketiciler facebook (ya dabenzeri mecralar) reklamları ile tıkladıkları ve orijinal bankanın web sitesi ile birebir aynı olan internet bankacılığı sitesine şifre ve müşteri bilgilerini girmiş, daha sonra gelen SMS’i de web sitesine girerek kartsız işlem ile ATM’lerden binlerce TL paralarının çekilmesine farkında onay vermişlerdi. Bu nedenle internet bankacılığı, online alışveriş gibi sitelere girerken adres satırına çok dikkat edilmesi gerekiyor. Dolandırıcılar örneğin www.yapikredii.com, www.isbankasii.com gibi (bu bankalar ve URL’ler sadece örnek olarak verilmiştir), orijinal banka web sitesine çok benzeyen ve ilk bakışta zor fark edilen adresler kullanarak tüketicileri aldatmayı başarıyorlar. Ayrıca, adres satırındaki SSL sertifikasının da kontrol edilerek geçerliliğinin ve onayının kontrol edilmesi tüketiciler için son derece önem taşıyor.
  9. Internet alışverişi ve mail order gibi yöntemler kullanmayan tüketicilerin, bankaları ile görüşerek kartlarının internet alışverişlerine ve mail-order işlemlerine kapattırması da büyük ölçüde koruma sağlayacaktır. Eğer bu işlemleri yapmıyorsanız, kartınızı bu işlemlere açık tutarak riski üstlenmenin bir manası yok. Özellikle belirli bir yaşın üzerindeki insanların internet ve mail-order işlemlerine ilgisi düşük olduğundan, onları korumak adına bu işlemlere kapattırma işlemleri çocukların ve torunların yardımıyla gerçekleştirilmelidir.
  10. Banka kartınıza bağlı vadesiz hesapta olabildiğince az para tutmak, kartın kopyalanması ya da kart bilgilerinin ele geçirilmesi halinde yaşanacak hasarı minimize edecektir. İlla vadesiz hesapta para tutmak istiyorsanız, bu hesaba banka kartınız ile erişilemeyeceğinden ve internet şubesi aracılığıyla bu hesap üzerinde işlem yapılmayacağından emin olunuz.
  11. Kredi kartınızın limitini düşük tutmak, alınabilecek ve hasarı azaltabilecek en iyi yöntemlerden bir tanesidir. Ayda kredi kartı ile ortalama 300-400 TL harcama yapan birisinin 20.000 TL limite ihtiyacı yoktur. Bu kişiye 500 TL limit yeterlidir. Kartın kopyalanması ya da kart bilgilerinin ele geçirilmesi halinde, muhtemel hasarın 20.000 TL yerine 500 TL olması çok daha kabul edilebilir olacaktır.
  12. İnternet alışverişlerinde 3D Secure koruması kullanan sitelerin tercih edilmesi ve bu sistemin yaygınlaşması da kart dolandırıcılıklarını azaltacaktır kanaatindeyim. Türkiye’de halen 3D Secure SMS koruması olmadan binlerce liralık alışverişe izin veren online alışveriş siteleri var. BDDK düzenlemeleri ile bu sistemin mecburi hale getirilmesi ve sistemin tüketiyici mağdur etmeden düzgün çalışması, kart sahteciliklerini büyük ölçüde azaltacaktır.
  13. Internet şubesine giriş ve internet alışverişlerinde kullandığınız bilgisayarların, trojan, virüs yada diğer malware türevlerini içermemesi, klavye hareketlerinizin (keylogger) denilen yazılımlar ile kaydedilmemesi de son derece önemli. Eğer PC güvenliğinden emin değilseniz, asla o bilgisayarı internet alışverişleri ve internet bankacılığına girişte kullanmayın. Internet kafe yada ortak WIFI ağlarınız üzerinden bankacılık işlemleri ve online alım-satım gerçekleştirmeyin. Tarayıcıya kurduğunuz VPN eklentileri açıkken, asla ve asla internet alışverişi ve bankacılık işlemleri gerçekleştirmeyin. Ortak kullanılan bilgisayarlar, havalimanı ağları, ortak erişim sunan WIFI ağları ve internet merkezlerinden kesinlikle işlem yapmayın.  Bilgisayarınızda bir antivirüs yada anti-malware yazılımı olması, sizi zararlı yazılımlara karşı büyük ölçüde koruyacaktır.
  14. Son olarak, yukarıda sayılan önlemlerin sizi kart sahtekarlıklarına karşı tamamen koruyamayacağından emin olun. Tüm iş esasen kart sahibinde bitiyor. Kredi ve banka kartlarının basiretli kullanılması, tüketicilerin alışveriş yaptıkları sitelere dikkat etmesi, kart limitlerinin düşük tutulması, banka ile yakın iletişimin sürekli açık tutulması ve biraz akıllı olmak sizi pek çok riskten koruyacaktır. İnternet üzerinde kimseye ve hiçbir kuruma güvenmemek, şüpheci olmak ve titiz davranmak riskleri azaltacaktır.

Her türlü öneriniz için bu yazıya yorum yaparsanız, maddeleri güncelleyebilir ve bilinç seviyesini arttırabiliriz.

You may also like...

2 Responses

  1. Hakan Mert dedi ki:

    Çok güzel bir yazı.Size başımdan geçen bir örnek vereyim iki bankada kredi kartım vardı.Birinde sanal kart kullanarak alışveriş yaparken diğerinde normal olarak kendi kart bilgilerimi girerek internetten çok güvenli sandığım sitelerden alışveriş yaptım.Lakin sanal kart kullanmadan kendi kart bilgilerimi girdiğim sitelerden birisinde dolandırılma aşamasına geldim.Son anda telefona gelen mesaj sayesinde kartımı kapattım.Şimdi artık çok dikkat ediyorum.Lütfen sanal kart kullanın.Hiç bir siteye güvenmeyin.Ben kartımı kimseyle paylaşmadım sadece 2 önemli büyük siteden alışveriş yaptım ve dolandırılmaktan son anda kurtuldum.Umarım bu makaleyi okuyanlar dikkat eder.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.