Merkez Bankası Kripto Para Yönetmeliği – 16 Nisan 2021
Türk Kripto Para Piyasasında Deprem!
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 16 Nisan 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayınladığı yönetmelikle kripto para piyasalarına ilişkin önemli bir dizi regülasyon getirdi. Bu regülasyonun piyasalarda nasıl bir etki yaratacağı merakla bekleniyor. Dünyadaki pandemi kaynaklı parasal genişlemeden nasibini alan kripto para piyasalarının büyüklüğü yaklaşık 4 Trilyon dolara ulaştı. Türkiye, nüfusun kripto para piyasalarındaki faaliyeti ve bilgisi bakımından dünyanın en aktif ilk 5 ülkesi arasında. Özellikle gençler ve orta yaşlılar pek çok farklı borsada, farklı kripto para (coin) ile yatırım fırsatlarını kovalıyorlar. Papara, PayCell, Ininal gibi elektronik ödeme şirketleri aracılığıyla, akıllı telefonlarından bir kaç tık ile kripto borsalara para gönderip çekebilen müşteriler için yönetmelik çok önemli maddeler barındırıyor.
Yönetmeliğe göre özetle;
- Kripto varlıklar, ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılamayacak. Yani Bitcoin ile köşedeki kahve dükkanından kahve ya da galeriden araba almanız mümkün olmayacak.
- Kripto varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılmasına yönelik hizmet sunulamayacak. Yani Papara vb. sanal cüzdan ve hesapların kripto para piyasalarına ve borsalarına para yatırma ve çekme yetkisi olmayacak. Bu durumda yatırımcıların tek alternatifi banka EFT’si aracılığıyla yerel borsalardan yabancı borsalara kripto para gönderimi ve alımı yapmak. Bankacılık sisteminden paranın geçmesi devletin takibini ve gelecekteki bir vergi uygulamasını kolaylaştırabilir.
- Ödeme hizmeti sağlayıcıları, ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak kullanılacağı bir şekilde iş modelleri geliştiremez, bu tür iş modellerine ilişkin herhangi bir hizmet sunamaz. Bu madde de elektronik ödeme ve fon transferi kuruluşlarının kripto para piyasalarına yönelik ürün ve hizmet modelleri geliştirmelerinin önünü tıkıyor. Bu konuda Türkiye’de ümit vaat eden girişim ve start up lar vardı. Bu madde onların önünü tıkamış olacak.
- Ödeme ve elektronik para kuruluşları, kripto varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık edemez. Tartışmaya ve yoruma açık olan bu maddenin yorumunu ve analizini önümüzdeki günlerde göreceğiz. Ancak maddeden anladığımız şey uygulanırsa, elektronik ödeme sistemleri ve aracı kuruluşların kripto para piyasalarına yönelik tüm faaliyetleri yasaklanabilir.
Resmi Gazete’de henüz yayınlanan bu yönetmelik ile ilgili olarak piyasaların ve yatırımcıların henüz bir şok içerisinde olduğunu söyleyebiliriz. Yukarıda tam bağlantısını verdiğimiz yönetmeliğin yorumu ve analizi muhtemelen bir süre daha sürecek ve aracı kuruluşlar ile ödeme sistemleri kuruluşlarından gelen açıklamalar ile hukuki durum netleşecek. Bu arada, yönetmeliğin 30 Nisan 2021 tarihinde yürürlüğe gireceğini ve o zamana kadar Papara vb. aracılarla kripto para işlemlerinizi sürdürebileceğinizi belirtelim.