İkinci Balkan Savaşı
İkinci Balkan Savaşı Hakkında Bilgiler: Giriş
İkinci Balkan Savaşı (1913), Birinci Balkan Savaşı’nın hemen ardından patlak veren ve Balkan devletlerinin kendi aralarında savaştığı bir çatışmadır. Bu savaş, Birinci Balkan Savaşı’nda Osmanlı İmparatorluğu’na karşı birleşen Bulgaristan, Sırbistan, Yunanistan ve Karadağ’ın toprak paylaşımı konusunda anlaşmazlığa düşmesiyle başladı. İkinci Balkan Savaşı, Balkanlar’daki siyasi dengeleri yeniden şekillendirdi ve bölgedeki milliyetçi rekabeti daha da derinleştirdi. Bu makalede, savaşın nedenleri, gelişimi, sonuçları ve akademik kaynaklar üzerinden detaylı bir analiz sunulacaktır.
Savaşın Nedenleri
- Toprak Paylaşımı Anlaşmazlıkları:
Birinci Balkan Savaşı’nın ardından imzalanan Londra Antlaşması (30 Mayıs 1913), Osmanlı’nın Balkan topraklarını Balkan devletleri arasında paylaştırdı. Ancak, bu paylaşım adil bulunmadı. Özellikle Makedonya’nın bölünmesi, Bulgaristan, Sırbistan ve Yunanistan arasında ciddi anlaşmazlıklara yol açtı. - Bulgaristan’ın Hırsları:
Bulgaristan, Birinci Balkan Savaşı’nda en büyük askeri başarıyı elde eden devletti. Ancak, Sırbistan ve Yunanistan’ın Makedonya’daki toprak taleplerini kabul etmeyerek bölgede hakimiyet kurmak istedi. Bu durum, ittifak içindeki gerilimi artırdı. - Sırbistan’ın Adriyatik’e Çıkma İsteği:
Sırbistan, Arnavutluk’un bağımsızlığı nedeniyle Adriyatik Denizi’ne erişim sağlayamadı. Bu nedenle, Makedonya’daki toprak payını artırmak istedi. - Yunanistan’ın Genişleme Politikası:
Yunanistan, Ege Adaları ve Makedonya’daki topraklarını genişletmeyi hedefliyordu. Bu amaçla, Bulgaristan’a karşı Sırbistan ile ittifak kurdu. - Romanya’nın Müdahalesi:
Romanya, Bulgaristan’ın güçlenmesinden endişe duyuyordu. Bu nedenle, Sırbistan ve Yunanistan’a destek vererek savaşa dahil oldu. - Osmanlı’nın Fırsatçı Politikası:
Osmanlı İmparatorluğu, Birinci Balkan Savaşı’nda kaybettiği toprakları geri almak için Bulgaristan’ın zayıflığından yararlanmayı planladı.
Savaşın Gelişimi
İkinci Balkan Savaşı, 29 Haziran 1913’te Bulgaristan’ın Sırbistan ve Yunanistan’a saldırmasıyla başladı.
- Bulgaristan’ın İlk Saldırısı:
Bulgar ordusu, Makedonya’daki Sırp ve Yunan kuvvetlerine saldırdı. Ancak, Sırbistan ve Yunanistan’ın direnişi karşısında başarısız oldu. - Romanya’nın Savaşa Dahil Olması:
Romanya, 10 Temmuz 1913’te Bulgaristan’a savaş ilan ederek Kuzey Bulgaristan’a girdi. Romanya ordusu, hiçbir direnişle karşılaşmadan Sofya’ya doğru ilerledi. - Osmanlı’nın Edirne’yi Geri Alması:
Osmanlı İmparatorluğu, 20 Temmuz 1913’te Edirne’yi geri aldı. Bu hamle, Osmanlı’nın Balkanlar’daki varlığını kısmen de olsa yeniden tesis etti. - Bulgaristan’ın Teslim Olması:
Bulgaristan, dört cephede birden savaşmak zorunda kaldı ve ağır bir yenilgi aldı. 30 Temmuz 1913’te Bükreş Antlaşması imzalandı ve savaş sona erdi.
Savaşın Sonuçları
- Bükreş Antlaşması (10 Ağustos 1913):
- Bulgaristan, Makedonya’nın büyük bir kısmını Sırbistan ve Yunanistan’a bıraktı.
- Romanya, Güney Dobruca’yı aldı.
- Osmanlı İmparatorluğu, Edirne ve Doğu Trakya’yı geri kazandı.
- Yunanistan, Selanik ve Girit’in yanı sıra Ege Adaları’nı topraklarına kattı.
- Balkan İttifakının Dağılması:
İkinci Balkan Savaşı, Balkan Birliği’ni tamamen dağıttı. Bulgaristan, eski müttefiklerine karşı büyük bir güvensizlik duymaya başladı. - Bulgaristan’ın İzolasyonu:
Bulgaristan, savaşın ardından bölgede yalnız kaldı. Bu durum, I. Dünya Savaşı’nda Bulgaristan’ın İttifak Devletleri’ne (Almanya, Avusturya-Macaristan) yakınlaşmasına neden oldu. - Osmanlı’nın Kısmi Toprak Kazanımı:
Osmanlı İmparatorluğu, Edirne ve Doğu Trakya’yı geri alarak Balkanlar’daki varlığını kısmen korudu. Ancak, bu durum uzun süreli bir çözüm olmadı. - Milliyetçi Rekabetin Derinleşmesi:
Savaş, Balkan devletleri arasındaki milliyetçi rekabeti daha da artırdı. Bu durum, bölgedeki istikrarsızlığı sürdürdü ve I. Dünya Savaşı’nın zeminini hazırladı. - Arnavutluk’un Bağımsızlığının Tanınması:
Savaş sonrasında Arnavutluk’un bağımsızlığı uluslararası alanda tanındı. Bu durum, Balkanlar’da yeni bir ulus-devletin doğuşunu simgeledi.
Sonuç
İkinci Balkan Savaşı, Balkanlar’daki siyasi haritayı yeniden şekillendirdi ve bölgedeki milliyetçi rekabeti daha da derinleştirdi. Savaş, Balkan devletleri arasındaki ittifakları bozarken, Osmanlı İmparatorluğu’nun kısmi bir toparlanma sağlamasına da olanak tanıdı. Ancak, bu durum uzun süreli bir çözüm olmadı ve Balkanlar’daki istikrarsızlık, I. Dünya Savaşı’nın patlak vermesine zemin hazırladı. İkinci Balkan Savaşı, modern dünya tarihinin en önemli dönüm noktalarından biridir ve etkileri günümüze kadar uzanır.
Kaynakça:
- Hall, Richard C. (2000). The Balkan Wars 1912-1913: Prelude to the First World War.
- Erickson, Edward J. (2003). Defeat in Detail: The Ottoman Army in the Balkans, 1912-1913.
- Jelavich, Barbara (1983). History of the Balkans: Twentieth Century.
- Hacısalihoğlu, Mehmet (2008). Doğu Rumeli’de Kayıp Köyler: 1878-1912.
- Shaw, Stanford J. & Ezel Kural Shaw (1977). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey, Volume II.